Afganistan’da Taliban yönetimi, kadınların toplum içinde ‘duyulacak sesle konuşmasını’ da içeren bir dizi yasağı daha onayladı. Yeni kurallarla, kadınların evlerinin dışında yüzlerini göstermesi tamamen yasaklanıyor.
Birleşmiş Milletler (BM) “ahlak ve erdeme” ilişkin getirilen son yasakları kınadı. Yasanın uygulamasını denetleyecek olan resmi adı Erdemi Yayma ve Ahlaksızlığı Önleme Bakanlığı olan kurum, ülkedeki hiç kimsenin bu yasalardan muaf olmadığını vurguladı.
YASA NE GETİRİYOR?
Yeni yasa, kadınların seslerinin toplum içinde duyulmasını “ahlaksızlık” olarak tanımlıyor. Söz konusu madde, “Yetişkin bir kadın zorunlu olarak evinden ayrıldığında sesini, yüzünü ve vücudunu gizlemek zorundadır.” ifadesini içeriyor. Söz konusu kurallar 2022 yılından bu yana ülkede kararname ile uygulanıyordu ancak son yasa ile resmiyet kazandı. Taliban toplumsal ahlak yasalarına uymayan 10 binden fazla kişinin şu ana kadar gözaltına aldığını açıkladı.
“KADIN SESİ AVRET KAPSAMINDADIR”
Yasada şu ifadeler yer alıyor:
“Bir kadın ‘günaha sürüklememek’ için yüzünü örtmelidir. Bir kadının sesi ‘avret’ kapsamında değerlendirilir ve toplum içinde duyulmamalıdır. Kadınlar ayrıca evlerinin içinde bile şarkı söylerken veya yüksek sesle kitap okurken duyulmamalıdır. Kadınların kıyafetleri ince, kısa veya dar olmamalıdır. Kadınlar, kan veya evlilik bağıyla bağlı olmadıkları erkeklerden bedenlerini ve yüzlerini gizlemelidir. Erkeklerin kadınların bedenlerine ve yüzlerine bakmaları da yasaktır ve aynı şey yetişkin kadınların erkeklere bakması için de geçerlidir.”
ERKEKLERE SAKAL ZORUNLULUĞU VE KRAVAT YASAĞI
Erkeklerin de evlerinin dışındayken göbekten diz altına kadar, vücutlarını örtmeleri gerekiyor. Bu vücut kısımları “avret” sayılıyor. Erkeklerin saçlarına şeriat yasalarına aykırı bir şekilde şekil vermesi de yasaklanıyor. Taliban, berberlerin sakal tıraşı veya sakal düzeltmesi yapmasını da yasakladı.
Yeni kurallarla erkeklerin sakallarını yumruk uzunluğunda uzatması zorunlu kılınıyor ve kravat takmak da yasaklanıyor. Yasa kadınların tek başlarına taksiye binmesini ve erkeklerle yan yana araçta oturmasını da yasaklıyor. Bir başka yasak da çizimlere ilişkin. Buna göre bir kuş, hayvan veya aile üyesinin resmini çizmek de yasaklanıyor.
Aynı şekilde bir canlıyı tanımlayan heykellerinin alım satımı da yasaklandı. Söz konusu kurallara aykırı hareket edenler, para cezasından, cezaevinde üç gün hapse kadar cezalar alabilecek. Taliban lideri Haybetullah Ahundzade tarafından onaylanan yas yürürlüğe girdi.
